Ku pamięci szlachetnego Jana Szymały (1932-2023)
Jeden z wybitnych tczewskich duszpasterzy powiedział, że „Tczew miał szczęście do dobrych ludzi”. I to w pełni wydaje się być prawdziwe. Takim bowiem człowiekiem był niewątpliwie Jan Szymała, znakomity nauczyciel, harcmistrz i szlachetny społecznik. W wieku 91 lat odszedł do „Domu Pana”.
Rodzina Szymałów zajmuje ważne i godne miejsce w krajobrazie społecznym naszego miasta. Niewątpliwie Jan Szymała, któremu dane było dożyć ponad 91 lat, zajmuje wyjątkowe miejsce. On sam godny pamięci oraz szacunku, i to z wielu powodów. Ale po kolei.
Jan Szymała urodził się w rodzinie wielodzietnej, dnia 17 kwietnia 1932 roku w Tczewie, z matki Joanny z domu Czarnecka, z Gętomia na Kociewiu, jako syn Władysława, rodem z Krotoszyna, w Wielkopolsce. Już, od 1930 rodzice Jana, państwo Szymałowie na zawsze zamieszkali w Tczewie.
Okres okupacji rodzina Szymałów przeżywała w trudnych i zmiennych okolicznościach. Siedmioletni Jan z racji metryki pierwszą szkołę rozpoczął w warunkach okupacji niemieckiej. Jesienią 1945 roku Jan podjął naukę w Gimnazjum i Liceum Ogólnokształcącym w w Tczewie. W wieku 19 lat Jan zdał dwie matury, ogólnokształcącą i pedagogiczną (bo chciał zostać nauczycielem). Pasja pedagogiczna zaważyła na jego całym życiu. Jako młody człowiek pracę nauczyciela geografii rozpoczął w pobliskiej wsi, w Szkole w Miłobądzu. Tutaj w okresie 5. lat pracy w szkole wiejskie,j zrodziła się u Jana żyłka do szerokiej aktywności kulturalno-oświatowej. Młodemu nauczycielowi dopisało też szczęście, albowiem w 1956 roku został już zatrudniony w Tczewie, jako nauczyciel geografii w Szkole Podstawowej nr 8 (SP, przed wjoną i od 2005 r. im św. Wojciecha). W ciągu 27 lat pracy w tej Szkole doceniono jego talenty edukacyjne i pedagogiczne, m.in. z powodzeniem sprawował tutaj funkcję zastępcy kierownika Szkoły. Towarzyszyło temu stałe i konsekwentne podnoszenie kwalifikacji zawodowych - w Studium Nauczycielskim (SN) w Gdańsku. W latach 1974-1978 J. Szymała studiował zaocznie w Uniwersytecie Gdańskim (UG), gdzie uzyskał dyplom magistra geografii. Ostatni etap aktywności zawodowej (od 1983 roku) Pana Jana miał miejsce w tczewskiej Szkole Podstawowej nr 4 (jako nauczyciel geografii i zastępca dyrektora), skąd przeszedł na emeryturę. Pracę nauczycielską ostatecznie zakończył on w 1991 roku. Miał przed sobą, jeszcze ponad 30 lat życia. Dodajmy, życia w prawości i w wierze katolickiej..
Pracując w szkolnictwie, szczególnie Tczewa, w 1956 roku po odnowie Październikowej, Jan Szymała odkrył w sobie pasję społecznikowską na niwie harcerskiej. Podkreślmy, był to czas odnowionego Związku Harcerstwa Polskiego ZHP). We wspomnianej SP nr 8 Jan Szymała był przez ponad 20 lat drużynowym, i zarazem komendantem szczepu ZHP. Praktycznie wszystkie wakacje spędzał na międzyszkolnych obozach harcerskich, stałych i wędrownych, często je prowadząc jako komendant. Uwieńczeniem jego pracy instruktorskiej w ZHP stało się uzyskanie najwyższego stopnia - harcmistrza (1975). Będąc na emeryturze, doradzał i wspierał rozwój harcerstwa (scautingu).
Trzeci i nie mniej ważny okres aktywności życiowej Jana Szymały, wiąże się z Związkiem Nauczycielstwa Polskiego (ZNP), Odziałem w Tczewie, szczególnie w Sekcji Emerytów i Rencistów. Był aktywnym członkiem jego Zarządu. Ale, jego talenty literacko-plastyczne, najpełniej ziściły się w roli kronikarza Oddziału ZNP, którą to funkcję pełnił przez 20 lat.
Niezwykła i wieloraka aktywność zawodowa i społeczna Jana Szymały spotkała się z wysokimi odznaczeniami i wyróżnieniami państwowymi, oświatowymi i harcerskimi np. Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski, Nagrodą Ministra Oświaty, Krzyżem Zasługi dla ZHP. Na niwie samorządowej Pan Jan otrzymał Medal Pro Domo Trsoviensi. Jest także Jan Szymała bohaterem dwóch książek, a mianowicie: „Panorama harcerstwa Tczewa i Powiatu Tczewskiego w latach 1921-2011” (Tczew 2014, autor biogramu J. Kulas) i „Niezwykłe biografie harcerskie Tczewa i Pomorza” (Bernardinum 2016, autor biogramu K. Ickiewicz). Warto tu podkreślić, że wychowawcą Kazimierza Ickiewicza w SP nr 8, był właśnie mgr Jan Szymała Z kolei w wielotomowym wydawnictwie Józefa Golickiego i Reginy Jeszke-Golickiej pt. „Album Tczewski”, zdjęcia „ze zbiorów rodzinnych Jana Szymały”, występują w każdym tomie. Te wszystkie rozliczne formy aktywności i niezwykłej pracowitość Pana Jana, nie byłyby możliwe bez zrozumienia i dużego wsparcia jego żony Barbary (z domu Werkowska, z Starogardu Gdańskiego), z którą zawarł szczęśliwy związek małżeński w 1980 r.
Gdyby posumować niezwykła biografię (to też temat dla kilku prac magisterskich) Jana Szymały, jednym zdaniem, to ująłbym ją następująco: Był skromnym, dobrym i szlachetnym człowiekiem, wzorem nauczyciela, społecznika i harcmistrza.
Jan Kulas
Napisz komentarz
Komentarze