Reklama
czwartek, 6 lutego 2025 13:02
Reklama

Od „Gońca” przez „Myśl Pomorską” po „Orędownika Urzędowego”

POMORZE. Krajobraz przedwojennych mediów. Początki polskojęzycznej prasy tczewskiej należy wiązać z odzyskaniem niepodległości w 1918 r. Wtedy pojawiły się w naszym mieście polskie periodyki, głównie o charakterze lokalnym.
Były to poprzedniczki współczesnej „Gazety Tczewskiej”, która na rynku pomorskim ukazuje się już od 25 lat.

Popularny „Goniec”
W okresie międzywojennym najpoczytniejszy był „Goniec Pomorski”, organ polityczny Stronnictwa Narodowego. Wprawdzie gazetę tę drukowano w Pelplinie, ale początkowo nazywała się „Dziennikiem Tczewskim”. Wychodziła od 1919 r., a więc jeszcze przed wkroczeniem Wojska Polskiego na terytorium Pomorza Nadwiślańskiego. Wielka popularność „Gońca Pomorskiego” brała się stąd, że stanowił on mutację „Pielgrzyma”, chyba najbardziej ulubionego, polskiego tygodnika na Ziemi Tczewskiej. W okresie największej świetności „Gońca” wychodziło po 1500 egzemplarzy tego pisma. Jednakże średnia za całe lata międzywojenne nie przekracza tysiąca.
Czytelnicy tego czasopisma mogli zaznajomić się z regionalnymi wydarzeniami w bogatej kronice lokalnej. Te informacje były okraszone publicystyką polityczną, zawsze sprzyjającej katolicyzmowi, gdyż były to przedruki z pelplińskiego „Pielgrzyma”. Z czasem do „Gońca” zaczęto dołączać dodatki, była to modna praktyka w okresie przed II wojną światową, jak i teraz. Jednym z nich był „Krzyż”, w całości poświęcony życiu religijnemu obszaru będącego najbliżej Tczewa. Na wyróżnienie zasługuje też dodatek „Kociewie” redagowany przez Tczewianina Edmunda Raduńskiego. Autor opisywał w nim historię miasta, w którym mieszkał.
Upadek „Gońca Pomorskiego” należy wiązać z dojściem do władzy sanacji, będącej negatywnie nastawionej do odłamu narodowego. Na przełomie lat 20. i 30. często gazetę tę kilkakrotnie konfiskowano w ramach prawa, gdyż zawierała, zdaniem rządu, niedopuszczalną krytykę władz.

Periodyki sanacyjne i... marynistyczne
Jednocześnie władze miejskie zaczęły promować periodyki sanacyjne. Wśród nich prym wiodły: „Dzień Tczewski” oraz „Ilustrowany Kurier Tczewski”. Ten pierwszy drukowany był aż w Toruniu. Wychodził od połowy lat 30., a jego nakład był zawsze wyższy niż wspomnianego wyżej „Gońca”. Znacznie wcześniej, bo w 1927 r., powstał „Ilustrowany Kurier Tczewski”. Przez 9 lat pismo to było wydawane przez Klemensa Kmiecikowskiego, kupca rodem ze Starogardu Gd. Udało się mu pobić rekord w liczbie sprzedawanych egzemplarzy w Tczewie. Zdarzało się bowiem, że gazeta ta była sprzedawana w nakładzie i po 1800 egzemplarzy. Ten popularny tczewski periodyk dosięgła jednak ręka wielkiego kryzysu gospodarczego, który stał się udziałem i Polski. W 1936 r. tytuł ten został przejęty przez Alfonsa Czyżewskiego, który w końcu zmuszony został do zaniechania jego wydawania.
Efemeryczną rolę odegrał „Głos Poranny” wydawany w 1930 r. przez Ignacego Fortunę. To pismo wychodzące dwa razy w tygodniu szybko jednak znikło, gdyż pierwszy numer ukazał się 12 lipca, zaś ostatni 16 sierpnia.
Co bardzo ciekawe, w okresie międzywojennym Tczew był również ośrodkiem wydawania specjalistycznej prasy ogólnopolskiej. Było to m.in. związane z powstaniem w naszym mieście Szkoły Morskiej. Na krótki okres nadwiślańskie miasto stało się centrum myśli marynistycznej. Przejawem tego było drukowanie w Tczewie „Żeglarza Polskiego”. Ten miesięcznik, a potem dwutygodnik, był wydawany od 1922 r. Miało to być czasopismo fachowe podające swoim czytelnikom ówczesną wiedzę z zakresu techniki morskiej i śródlądowej. Było ono wydawane w Tczewie do 1931 r., następnie redakcja, w ślad za Szkołą Morską, przeniosła się do Gdyni.

„Spajanie” tczewian
Poza tym od 1924 r. wydawano „Myśl Pomorską”. Jej redaktorem był Józef Klejnot – Turski, wybitny wykładowca Szkoły Morskiej. Jako, że nastąpiły problemy ze współpracownikami, pismo, które z założenia miało być tygodnikiem, ukazywało się dosyć nieregularnie. Z zachowanych numerów wynika, że nigdy nie wydano dwóch numerów w ciągu dwóch tygodni. Cel pisma był inny niż w przypadku „Żeglarza Polskiego”. „Myśl Pomorska” miała spajać osoby, które przybyły w okolice Tczewa z tymi mieszkającymi tutaj od dawna. Wszak osiedleńców było sporo, gdyż mieszkania Niemców stały otworem, ale idea omawianego czasopisma poniosła fiasko. W 1925 roku Klejnot – Turski został zmuszony, z powodu małej rentowności, zamknąć periodyk.
Na uboczu popularnej prasy należy jeszcze odnotować dwa wydawnictwa. Pierwsze to „Orędownik Urzędowy Powiatu Tczewskiego”, w którym zamieszczano uchwały i decyzje starosty. Można powiedzieć, że był to poprzednik „Panoramy Miasta”, ale wydawany na szczeblu powiatu. Wychodził od 1920 r., aż do rozpoczęcia II wojny światowej.
Specyficznym czasopismem był „Kalendarz Kościelny dla Parafii Św. Józefa” założony przez ks. Bernarda Bączkowskiego. Wydawano go rokrocznie. Odnotowywał głównie ważne wydarzenia w dziejach nowej, tczewskiej parafii. Relacjonował również postępy z budowy świątyni.

Periodyki lokalne i ogólnopolskie
W latach 20. I 30. XX wieku w Tczewie wychodziła nie tylko prasa lokalna, ale również zawodowe periodyki o zasięgu ogólnopolskim (pomijamy przy tym prężnie działającą prasę mniejszości niemieckiej).


Na podstawie: A. Samulewicz, Prasa lokalna i ruch wydawniczy, Kociewski Magazyn Regionalny, nr 41, 2003.

Podziel się
Oceń

Napisz komentarz

Komentarze

Legendarna grupa CLOSTERKELLER zagra w Tczewie Legendarna grupa CLOSTERKELLER zagra w Tczewie ***CLOSTERKELLERClosterkeller posiada swój własny, łatwo rozpoznawalny styl, dzięki czemu zdecydowanie wyróżnia się od innych zespołów w pierwszej lidze polskiego rocka. Choć gra muzykę nieco trudniejszą i bardziej ambitną, a jego najmocniejszą stroną są specyficzne ciężkie i mistyczne utwory (takie jak "Violette", "Cisza w jej domu", "Ogród półcieni" czy "Viridiana"), ma na koncie także przeboje, które na stałe wpisały się do kanonu polskiego rocka ("Władza", "Agnieszka", "Scarlett", "Na krawędzi", "W moim kraju" czy niezwykła ballada "Czas komety").Zespół jest nieprzerwanie bardzo aktywny koncertowo od ponad 30 lat, a jednak każdy ich koncert brzmi energetycznie i świeżo tak jakby czas o nich zapomniał. Nie inaczej będzie na trasie Abracadabra Tour 2024, podczas której zespół oprócz swoich największych przebojów zaprezentuje przedpremierowo próbkę materiału, który w przyszłości znajdzie się na kolejnym - jedenastym już - albumie studyjnym.***STATE OF MINDZespół State of Mind powstał w marcu 2021 r. Muzyka zespołu to mikstura rockowo -metalowych brzmień z kobiecym wokalem oraz dużą ilością muzycznych pejzaży, malowanych dźwiękami instrumentów klawiszowych. Teksty zespołu poruszają tematy uniwersalne, takie jak poszukiwanie sensu, miłości, samotności i wewnętrznego odkrywania siebie, co w całości staje się podróżą przez różnorodne emocje, od euforycznych wzlotów po melancholijne i introspektywne momenty.Dzięki swojej charyzmie zespół na scenie tworzy atmosferę bliskości, zachowując jednocześnie intensywność rockowego koncer Closterkeller + State of Mind - koncert8 lutego 2025 godz. 19:00BILETY: Przedsprzedaż - 60 zł , w dniu koncertu - 70 zł /sprzedaż na bramce/https://www.biletomat.pl/.../closterkeller-state-of-mind.../Data rozpoczęcia wydarzenia: 08.02.2025 19:00 – Data zakończenia wydarzenia: 08.02.2025 21:00
ARTSTYCZNE FERIE Z CKIS. Warsztaty dla dzieci. Poznasz jak działają roboty, sztuczna inteligencja i jakie zagrożenia niosą. ZOBCZ harmonogram na ferie zimowe ARTSTYCZNE FERIE Z CKIS. Warsztaty dla dzieci. Poznasz jak działają roboty, sztuczna inteligencja i jakie zagrożenia niosą. ZOBCZ harmonogram na ferie zimowe 24-28 lutego 2025r.Zapraszamy na Artystyczne Ferie Zimowe z Centrum Kultury i Sztuki. Instruktorzy przgotowali atrakcyjne warsztaty dla dzieci. W tym roku ferie będą kręcić się wokół tematyki robotów, sztucznej inteligencji i morza możliwości oraz zagrożeń, jakie są z tym związane. Przenieście się z nami do przyszłości! Nie obędzie się bez zajęć Minecrafta.Zapraszamy w podróż, gdzie robot może być najlepszym przyjacielem – nie człowieka, ale sympatycznego psa, gdzie J@ś i M@łgosia będą musieli przeciwstawić się AI Jadze, a dzieciaki chodzą do szkoły z androidem. To wszystko znajdziecie w proponowanych przez nas filmach i spektaklu, oprócz tego zapraszam na warsztaty z druku 3D, minecrafta oraz zajęcia taneczne. Ci z Was, którzy lubią coś tworzyć będą mogli wziąć udział w konkursie plastycznym „Świat przyszłości – ludzie i roboty”.Na wszystkie zajęcia, filmy i spektakl obowiązują zapisy. START ZAPISÓW – 22 stycznia 2025r. godz. 10.00 Warsztaty taneczne Hip-Hop24 lutego 2025r. g.11.00, g.12.00, g.13.00Zapraszamy wszystkie dzieci na energiczne i pełne rytmu warsztaty hip-hopowe! To doskonała okazja, aby w czasie ferii zimowych nauczyć się nowych ruchów, poznać kulturę hip-hopu i spędzić czas w kreatywnej atmosferze.Propozycja skierowana do indywidualnych odbiorców.Wiek: od 8 do 17 latLiczba uczestników : 20 osób w grupieMiejsce: Sala taneczna na tarasieWstęp wolny. Obowiązują zapisy. Ilość miejsc ograniczonaZapisy: Aleksandra Kalfas-Gałecka - tel. 535-263-757  Warsztaty Minecraft25 – 28 lutego 2025r. g.15.00, g.16.00, g.17.00, g.18.00Uczestnicy warsztatów Minecraft oprócz szeregu wyzwań związanych z korzystaniem z bloków komend będą mogli podjąć zdrową rywalizację w przeróżnych konkurencjach, w których przewodnim motywem będą roboty. Konieczna jest umiejętność czytania i pisania, ponieważ duży nacisk położymy na programowanie bloków.Propozycja skierowana do indywidualnych odbiorców.Wiek: od 8 lat do 17 latLiczba uczestników :  6 osób w grupieMiejsce: Pracownia Nowych Mediów- Sala 038Wstęp wolny. Obowiązują zapisy. Ilość miejsc ograniczonaZapisy: Aleksandra Kalfas-Gałecka - tel. 535-263-757 „J@ś i M@łgosi@”– spektakl dla dzieci /Teatr Czwarte Miasto26 lutego 2025r. godz. 9.30Sala widowiskowa Centrum Kultury i SztukiBilety: 10 złAutorska wersja bajki na motywach braci Grimm. Las oraz słodycze z klasycznej wersji zastąpione zostały zagrożeniami cyfrowymi. Zanurzając się w świat internetu Jaś i Małgosia będą musieli stawić czoła wyzwaniom i korzystając z pomocy mieszkańców cyber świata odnaleźć wiedźmę AI Jagę - sztuczną inteligencję, z którą będą musieli się zmierzyć. Czy uda im się wrócić bezpiecznie do realnego świata? Czy możliwe jest znalezienie przyjaźni w cyfrowym świecie? Tego właśnie dowiecie się z Naszej autorskiej bajki J@ś i M@łgosi@. Serdecznie zapraszamy na pełen przygód spektakl teatralny wykorzystujący nowe media i poruszający tematy zagrożeń płynących z Internetu.  Scenariusz: Piotr Srebrowski, Martyna JanczewskaReżyseria: Piotr SrebrowskiObsada: Martyna Janczewska, Jakub PiprowskiMuzyka: Sówka SowińskaProjekt lalek Jasia i Małgosi: Olga Ryl-KrystianowskaWideo: Łukasz Rat CzerwińskiObrazy: Beniamin Straszewski Spektakl lalkowy przeznaczony dla dzieci od 6 lat.Czas trwania spektaklu: 45min + rozmowa z widzami (60min)Zapisy na spektakl – kasa CKiS, Dorota Maciejewska tel. 534 989 340 lub (58) 531-07-07 wew. 34 „Pies i robot” – projekcja filmu27 lutego 2025r. godz. 9.30Sala widowiskowa Centrum Kultury i SztukiBilety: 5 zł Za oknem kolorowy, pełen życia i śmiechu Nowy Jork. Zwierzęta, tak jak ludzie, żyją swoimi sprawami, zakochują się, kłócą, znajdują przyjaciół – wszyscy z wyjątkiem PSA, który ze swojego mieszkania patrzy na zwariowane miasto ze smutkiem i nutką zazdrości. On też chciałby mieć przyjaciela, tylko… brakuje mu odwagi.Pewnego dnia ulega słodkiej obietnicy reklamy i kupuje sobie przyjaciela – ROBOTA. Kiedy ROBOT ożywa, staje się dla PSA najlepszym kumplem na świecie. Wrotki, muzyka, hot dogi, wygłupy – tak wyglądają ich pełne zabawy dni.Wszystko zmienia się w ostatni dzień lata, gdy wybierają się na plażę. Żeby ratować kumpla, który próbował zaprzyjaźnić się z wodą, PIES musi zostawić go na chwilę samego.Jak się skończy ta przygoda?„Pies i robot” reż. Pablo Bergerkraj produkcji Hiszpania/Francja 2023gatunek animowanyczas trwania 102 mindystrybucja w Polsce: Best Film COKategoria wiekowa od 9 lat. Zapisy na film – kasa CKiS, Dorota Maciejewska tel. 534 989 340 lub (58) 531-07-07 wew. 34 „Mój brat robot” – projekcja filmu27 lutego 2025r. godz. 11.30Sala widowiskowa Centrum Kultury i SztukiBilety: 5 złŚwiat się zmienił. Niedawno zażegnano kryzys klimatyczny, więc wszystko jest ekologiczne i zrównoważone. Ludzie mają osobistych asystentów, humanoidalne androidy. 12-letnia Alberte dostaje na urodziny najnowszy model robota. Konrad wygląda i zachowuje się jak człowiek. Jest o wiele lepszy od poprzedniej wersji, która wyglądem bardziej przypominała misia. Wszyscy zazdroszczą jej nowego modelu. Popularność Alberte w szkole rośnie, a ona coraz bardziej zbliża się do Konrada. Ale czy można przyjaźnić się z robotem, nawet gdy wygląda jak człowiek?„Mój brat robot” reż. Frederik NørgaardProdukcja: DaniaCzas trwania: 84 minKategoria wiekowa 10+ Zapisy na film – kasa CKiS, Dorota Maciejewska tel. 534 989 340 lub (58) 531-07-07 wew. 34 Warsztaty RoboLab: Druk 3D i Lego27 – 28  lutego 2025r. g. 9.00, g. 11.00, g.13.00Zapraszamy na fascynujące warsztaty, podczas których połączymy magię nowoczesnych technologii z kreatywnością i nauką! Nasze zajęcia to idealne miejsce dla młodych inżynierów i wynalazców, którzy chcą odkryć  robotyki oraz możliwości, jakie daje druk 3D.Propozycja skierowana do indywidualnych odbiorców.Wiek: od 6 do 15 latLiczba uczestników: 5 osób w grupieMiejsce: Pracownia Nowych Mediów - Sala 038Wstęp wolny. Obowiązują zapisy. Ilość miejsc ograniczonaZapisy: Aleksandra Kalfas-Gałecka - tel. 535-263-757   „Świat przyszłości – ludzie i roboty”  - konkurs plastycznySerdecznie zapraszamy do udziału w konkursie plastycznympt. „Świat przyszłości – ludzie i roboty”. Konkurs adresowany jest do uczniów klas 1-3 oraz uczniów klas 4-6 ze szkół podstawowych z  Powiatu Tczewskiego.Tematem konkursu jest Świat przyszłości – ludzie i roboty. Uczestnicy konkursu wyobraźcie sobie i namalujcie świat przyszłości, w którym funkcjonują roboty i ludzie.Przedstawcie świat, w jakim chcielibyście żyć. – zachęca Marta KrynickaW konkursie należy stworzyć pracę plastyczną w formacie A3przy wykorzystaniu następujących technik do wyboru:rysunek, praca malarska kolaż (stworzony z wyłączeniem ziaren i plasteliny).Każda praca powinna być opisana: Imię i nazwisko uczestnika, , Kategoria: klasy 1-3 lub klasy 4-6, nazwa szkoły, kontakt telefoniczny do opiekuna lub nauczycielaPrace należy dostarczyć do Centrum Kultury i Sztuki w Tczewie w nieprzekraczalnym terminie do 2 marca 2025.Rozstrzygnięcie konkursu nastąpi do 10 marca 2025. Wyniki konkursu dostępne będą na stronie www.ckis.tczew.pl i Facebooku CKiS. Dla najlepszych uczestników konkursu przewidziane są nagrody rzeczowe. REGULAMIN dostępny jest na stronie internetowej CKiS.Informacji o konkursie udziela: Marta Krynicka, tel. 535-368-105, e-mail [email protected] Data rozpoczęcia wydarzenia: 24.02.2025 09:44 – Data zakończenia wydarzenia: 27.02.2025 13:00
ZOBACZ ŚMIERCIONOŚNE, LEGENDARNE PAJĄKI na wystawie Centrum Kultury i Sztuki ZOBACZ ŚMIERCIONOŚNE, LEGENDARNE PAJĄKI na wystawie Centrum Kultury i Sztuki Chciałbyś wziąć ptasznika do ręki i zrobić sobie pamiątkowe zdjęcie? Przyjdź na Wystawę Pająków w Centrum Kultury i Sztuki w Tczewie. Zabierz swoje pociechy, przyjaciół lub drugą połówkę i zrealizujcie wspólnie to marzenie!WYSTAWA PAJĄKÓW I SKORPIONÓW18.02 - 2.03.2025 godz. 10.00 - 18.00Klub Muzyczny CKiS, ul. Wyszyńskiego 10, TczewBilety: od 20 złTermin wystawy: od 18 lutego do 2 marca 2025Godziny otwarcia: codziennie od 10:00 do 18:00Odwiedź Wystawę Pająków i zobacz na żywo:legendarne CZARNE WDOWY (Latrodectus sp.) - jedne z NAJNIEBEZPIECZNIEJSZYCH pająków na Ziemi,Theraphosa stirmi - jednego z NAJWIĘKSZYCH pająków na świecie,skorpiony, które zmieniają swój kolor pod wpływem... światła UV!Ale to nie wszystkie atrakcje, jakie na Ciebie czekają!Na Wystawie Pająków będziesz mieć możliwość wzięcia ptasznika na ręce i szansę na zrobienie sobie pamiątkowego zdjęcia!O każdej pełnej godzinie, prowadzone są także fascynujące prelekcje, z których dowiesz się więcej na temat interesujących Cię gatunków pajęczaków. Prelegenci Wystawy Pająków opowiadają o nich z niezwykłą pasją i zaangażowaniem. Dzięki ich słowom szybko pozbędziesz się arachnofobii i zapragniesz potrzymać ptasznika na ręce! Cennik biletów:normalny: 24 złulgowy: 20 złwycieczki szkolne: 16 zł (minimalnie 10 osób)rodzinny: 68 zł (2 dorosłych + 2 dzieci),dzieci w wieku do 4 lat - wejście GRATIS (nie dotyczy grup zorganizowanych).Bilety do nabycia przy wejściu na wystawę (akceptujemy płatność kartą) oraz online na stronie: https://www.wystawapajakow.pl/aktualne-wystawy/Kontakt w sprawie wystawy i rezerwacje dla grup zorganizowanych: tel. +48 780 758 476, e-mail: [email protected]Data rozpoczęcia wydarzenia: 18.02.2025 10:00 – Data zakończenia wydarzenia: 02.03.2025 18:00
Reklama
Reklama