Podziw zamiast współczucia

- Teatr jest sztuką szalenie pojemną - zwraca uwagę Wojciech Rinc, pomysłodawca i organizator Międzynarodowego Przeglądu Teatrów Wspaniałych. - - Dlatego stwarzamy okazję, by wejść do świata, by przemówić własnym głosem - cicho, bezszelestnie, ale bardzo wyraziście. Łączymy wysiłek setek, tysięcy ludzi w Europie, by na płaszczyźnie sztuki łamać bariery.
Kluczem, który osobom niepełnosprawnym otwiera furtkę do świata sztuki, który pozwala na jej (sztuki) płaszczyźnie „łamać bariery”, jest organizowany co roku Międzynarodowy Przegląd Teatrów Wspaniałych. Do tegorocznej 6. edycji zgłosiło się blisko 70 zespołów. Jedną z atrakcji Przeglądu był występ Justyny Steczkowskiej.

Szacunek dla niepełnosprawnych
Garścią „refleksji zza kurtyny” podzielił się z nami Wojciech Rinc, organizator Przeglądu.
- Pomysł wydawał się prosty: stwórzmy możliwość przeżycia chwili radości dzieciom niepełnosprawnym, dajmy im szansę poczucia smaku zwycięstwa. Udało się! Ciągle pamiętam tamte twarze, reakcje dzieci, dumę opiekunów - wspomina organizację pierwszego Przeglądu w 2003 r. - Potem chcieliśmy więcej: pokażmy środowisku osób niepełnosprawnych, że są wartościowymi elementami układanki, która nazywa się „społeczeństwo”. Znowu było dobrze. Do Tczewa przyjeżdżały osoby niepełnosprawne w różnym wieku, z różnych zakątków Europy. Byli oklaskiwani, udzielali wywiadów, zdobywali nagrody, poznawali nowych ludzi i nowe miejsca. Wszyscy okazywaliśmy im szacunek i autentyczny podziw. Nigdy nic na kształt współczucia, a tym bardziej litości.

To jest cały świat!
Wojciech Rinc przyznaje, że przygotowując 6. edycją Przeglądu, o osobach niepełnosprawnych myślał już tylko jako o twórcach sztuki. Sztuki jedynej w swoim rodzaju:
- Teraz mamy pewność, że zaistniał nowy rodzaj teatru. Teatru, który jest obok tradycyjnych i uznawanych form teatru dramatycznego, muzycznego, teatru tańca, opery itd. Byliśmy świadkami narodzin i pełnego rozkwitu „teatru wspaniałego”. I znalazło to potwierdzenie u widowni, która aplauzem przyjmowała opinię jury: To nie jest sztuka, to nie jest terapia, to jest świat cały!
Gwiazdą tegorocznego Przeglądu była Justyna Steczkowska. Znana wszystkim wokalistka dała koncert, który jego uczestnikom na pewno na długo pozostanie w pamięci.
- To był inauguracyjny wieczór - wspomina Wojciech Rinc. - Gwiazda, która daje super koncert dla NICH i tylko dla nich. Która nie tylko dla nich gra, ale bawi się z nimi. Która nie przyjechała na kolejny koncert charytatywny, czy dobroczynny do potrzebujących, pokrzywdzonych… Justyna dała koncert dla bardzo wymagającej publiczności. Widziałem to w jej oczach, widziałem to na twarzach uczestników. Wspólne wykonanie utworu „Dużo, za dużo” z niepełnosprawnym Jackiem na długo zapadnie w pamięci widowni.

Być pełnowartościowym człowiekiem
Organizator Przeglądu przyznaje, że potrzebował 5 lat, aby zrozumieć „o co w tym tak naprawdę chodzi”.
- Zrozumiałem, że wszystkie piękne i wielkie słowa są nieważne, nikt na to nie czeka. Urzeczywistniliśmy świat marzeń wielu ludzi. I nie jest to bajka, ale realne życie - życie pełne radości i z konkretnie określonym celem: być pełnym i wartościowym człowiekiem. Dopiero w obliczu tego, my - organizatorzy, odczuwamy szczęście, że pozwolono nam na taki zaszczyt. My tylko otwieramy im drzwi do świata, a sami pozostajemy w roli dumnego z wykonywania swojego zadania odźwiernego. Bo do tego potrzeba siły, którą mamy, a ci, którzy z tych otwartych drzwi korzystają mają o wiele więcej - poczucie człowieczeństwa, świadomość szacunku i godność. Nie stają się chwilową atrakcją, ale celem i sensem dla świata.
Impreza została zorganizowana dzięki wsparciu Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych, Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego, Marszałka Województwa Pomorskiego oraz Prezydenta Miasta Tczewa.

Garść konkretów
23 wyróżnienia oraz 4 nagrody główne - to bilans 6. edycji Międzynarodowego Przeglądu Teatrów Wspaniałych. Poszczególne nagrody powędrowały do:
- Nagrodę Prezesa Zarządu Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych otrzymał zespół Dancers z Baku (Azerbejdżan),
- Nagrodę Jury otrzymał Teatr Wjazdowa z Krakowa (Polska),
- Nagrodę Specjalną otrzymał Teatr Ciszy z Grodna (Białoruś),
- Wielką Nagrodę VI Międzynarodowego Przeglądu Teatrów Wspaniałych otrzymał zespół Tacy Sami z Tczewa (Polska).
Swoją nagrodę przyznała również publiczność, której najbardziej spodobał się tczewski zespół Mimi Riczi.
Zespołom przyglądało się jury w składzie: Rafał Ostrowski (solista Teatru Muzycznego w Gdyni - przewodniczący jury), Grzegorz Gzyl (aktor Teatru Wybrzeże w Gdańsku oraz serialu „Na Wspólnej”), Aleksandra Meller  (aktorka Teatru Muzycznego w Gdyni), Iwona Bylicka (przedstawiciel Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych) oraz Adam Żuchowski (muzyk Teatru Atelier w Sopocie, kapelmistrz grupy Andre Ochodlo).

Bez lokalnego poparcia...
Wojciech Rinc żali się na brak zainteresowania Przeglądem ze strony lokalnego środowiska.
- Szkoda, że wydarzenie, którego rangę i europejski wymiar dostrzegają goście z różnych stron, dla osób znaczących w lokalnym środowisku, dla firm i biznesmenów, dla wielu mediów, pozostaje imprezą mało ważną, dla której szkoda czasu i pieniędzy. Kiedy te środowiska zrozumieją, że osoby niepełnosprawne, ich bliscy, opiekunowie, nauczyciele, terapeuci są też wyborcami, telewidzami, radiosłuchaczami i czytelnikami? Czy osoba niepełnosprawna na zawsze pozostanie dla nich atrakcyjna w kontekście nieszczęścia, litości, skandalu? Czy tylko w przykrych okolicznościach można zaistnieć? A gdzie prawo do normalności?