Stan prawny nieruchomości - jak go sprawdzić w księdze wieczystej?

Zarówno zakup nieruchomości, jak i nabycie jej w drodze dziedziczenia wiążą się z koniecznością dopełnienia wielu formalności. Każdy nowy właściciel dla własnego bezpieczeństwa powinien na przykład skontrolować stan prawny nieruchomości i sprawdzić, czy nie ciążą na niej żadne roszczenia osób trzecich. W jaki sposób to zrobić? Najcenniejszym źródłem informacji w większości przypadków są prowadzone przez sądy rejonowe księgi wieczyste.

Czym jest stan prawny nieruchomości i w jakich sytuacjach trzeba go sprawdzić?

Stan prawny określa ogół praw i roszczeń związanych z konkretną nieruchomością. Należy do nich przede wszystkim własność, ale również dodatkowe prawa i obciążenia, takie jak służebność czy hipoteka. 

Zapoznanie się ze stanem prawnym nieruchomości to obowiązek każdego inwestora, bez względu na to, czy kupuje on lokal w celu zaspokojenia własnych potrzeb mieszkaniowych, czy też z myślą o czerpaniu z niego zysku. Również osoby, które mogą nabyć spadek, jeszcze przed jego przyjęciem powinny sprawdzić, czy faktycznie mogą bezpiecznie się na to zdecydować. 

Czy wizyta w sądzie jest konieczna, żeby zapoznać się z księgą wieczystą?

Jeszcze przed 2010 r. w celu weryfikacji treści księgi wieczystej czy też uzyskania oficjalnego odpisu dokumentu trzeba było pojawić się osobiście we właściwym miejscowo sądzie rejonowym i złożyć tam stosowny wniosek. Dziś na szczęście nie jest już to konieczne. Za pośrednictwem strony internetowej Ekw.ms.gov.pl każdy, kto dysponuje numerem księgi wieczystej (dowiedz się o nim więcej: https://ksiegi-wieczyste.org/numer-ksiegi-wieczystej/), może z łatwością w ciągu zaledwie kilku minut sprawdzić jej treść.

Jakie informacje są zawarte w księgach wieczystych?

Niezależnie od tego, czy księga wieczysta jest prowadzona dla działki, mieszkania czy domu, jej struktura w każdym przypadku jest dokładnie taka sama. Dokument składa się z czterech działów. Pierwszy zawiera informacje o położeniu nieruchomości, jej rodzaju i powierzchni. Jeśli jest to lokal mieszkalny, to z księgi wieczystej dowiemy się m.in. z ilu i jakich pomieszczeń się składa oraz czy ma on pomieszczenia przynależne, np. piwnicę lub komórkę lokatorską. Dział drugi wskazuje aktualnego właściciela nieruchomości. W trzecim dziale są opisane ewentualne prawa, roszczenia i ograniczenia, które wpływają na rozporządzanie nieruchomością (np. służebność mieszkania, służebność przechodu). Natomiast czwarty dział jest zarezerwowany dla informacji związanych z ewentualnym zadłużeniem nieruchomości (np. ustanowionej na niej hipoteką).

Rodzaj nieruchomości decyduje o tym, które rubryki księgi będą uzupełnione, a które pozostaną puste. Dla przykładu podrubryki związane z opisem lokalu z oczywistych względów nie będą uzupełnione dla niezabudowanej nieruchomości gruntowej. 

Warto zapoznać się również ze stroną internetową Ksiegi-wieczyste.org. W serwisie tym można znaleźć wiele praktycznych porad związanych z księgami wieczystymi. Prezentowane tam informacje pomogą na przykład w zorientowaniu się, jakie wpisy można znaleźć w księgach, co dokładnie oznaczają i które z nich są szczególnie istotne z punktu widzenia potencjalnych inwestorów.